بوسیدن کودک توسط غریبه ها چرا خوب نیست؟
زمانی که کوچک بودید را به خاطر می آورید که افراد فامیل با لبان خیس شما را می بوسیدند؟ شما به سرعت جای بوسه را پاک می کردید و دوست نداشتید بوسیده شوید ولی والدینتان متوجه احساس شما نبودند و می گفتند مودب باش؟
یا وقتی برای رفتن به کلاس در صف می ایستادید و مجبور بودید دست بغل دستی خود را که دشمن قسم خورده بودید، بگیرید ؟
وقتی دوستی شما را بدون اجازه و به بهانه بازی، غلغلک می داد چطور؟ شما می گفتید بسه، بسه! و آن شخص به بهانه ی خنداندن شما، ادامه می داد و در آن لحظه احساس می کردید که نفستان دارد بند می آید و عصبی می شدید؟
به دوران کودکی خود برگردید و سعی کنید دفعاتی را که نمی خواستید افرادی شما را بدون رضایت خاطرتان لمس کنند بشمارید.
وقتی ما از بچه ها، قبل از لمس آنها اجازه نمی گیریم؛ به آنها یاد می دهیم هیچ حقی در رابطه با بدن خود ندارند. بدن آنها خصوصی نیست و متعلق به بزرگترها است و یا بچه هایی که به لحاظ بدنی و اجتماعی از آنها قوی تر هستند.
وقتی کودکی با کلام یا رفتارش به ما می گوید نمی خواهد توسط ما لمس شود و او را نادیده می گیریم به او این پیام را می دهیم که حق صحبت کردن ندارد.
ما با این رفتار به کودک می گوییم که بدنش خصوصی نیست و با بی توجهی به خواسته او سکوت کردن و تسلیم شدن را به او می آموزیم.
کودکی که به دلیل نداشتن توان مقابله با بزرگتر ها، سکوت کرده و تسلیم خواسته آنها می شود؛ در بزرگسالی می تواند تبدیل به فردی شود که وقتی برای رابطه جنسی تحت فشار قرار می گیرد منفعل عمل می کند. او نمی خواهد بله بگوید اما به این دلیل که از کودکی نه گفتن را آموزش ندیده، نمی داند چگونه برخورد کند و اغلب از نه گفتن می ترسد.
اغلب این افراد ممکن است تبدیل به شخصیتی شوند که قادر به بیان احساسات قلبی خود در رابطه با مسایل جنسی دل به خواهشان نیستند و انگیزه ای هم برای درست کردن اوضاع ندارند؛ چرا که همیشه در مقابل بی اجازه بوسیده شدن،کشیده شدن مو هایشان و نیشگون گرفته شدن ، منفعل بودند و عکس العملی نشان نداده اند.
خوب حالا جطور می توانیم این مشکلات را تغییر دهیم و فرزندانی با حس قوی خود مختاری از بدن، پرورش دهیم؟ کودکانی که به دنبال رضایت دیگران هستند و امنیت و رد صلاحیت را حس می کنند.
چگونه والدین می توانند با توجه مثبت و گوش دادن موثر، به فرزندانشان حس امنیت دهند؟
چند روش برای ایجاد حس امنیت در کودک
1- هر لحطه رضایت آنها را جویا شوید
از زمان تولد کودک می توانیم این پیغام را به او منتقل کنیم که حق تصمیم گیری در رابطه با بدن خود را دارد.
مثلاً وقتی در حال تعویض پوشک او هستیم به جای اینکه بگوییم در حال انجام چه کاری هستیم از او بپرسیم و اجازه بگیریم.
می دانم به نظر عجیب و غریب می آید چرا که آنها پاسخ شما را نمی دهند و پوشک کثیف احتیاج به تعویض دارد اما وقتی عادت به پرسیدن از نوزاد کردیم و از او اجازه خواستیم و منتظر پاسخ آنها شدیم قبل از تعویض پوشک و یا رفتن به حمام، آنگاه به آنها آموزش می دهیم که سوال پرسیدن و اجازه خواستن، امری طبیعی است و آنها باید منتظر چنین رفتاری در زندگی اشان باشند.
2- رضایت دادن یا ندادن
وقتی کودک نوپای شما با دستان باز برای آغوش گرفتنتان، تلوتلو خوران به سمتتان می آید می توانید چیزی شبیه این جمله به او بگویید ” تو می خواهی مرا بغل کنی من هم دوست دارم تو را بغل کنم “.
شما از این طریق به او می فهمانید که با تمایل شما این بغل شدن اتقاق می افتد. نمی گویم می توانید زمانی به قصد بغل کردنش را رد کنید، اما این لحظه ها بسیار لحظه های مهمی برای آموزش به کودک است.
بگذارید مثال دیگری بزنم . مثلاً زمانی که می خواهد شما را در آغوش بگیرد و ببوسد در حالی که دستهایش تمیز نیست ؛ می توانید به او بگویید: می دانم تو خیلی دوست داری صورت مرا لمس کنی و مرا ببوسی ، من هم دوست دارم اما تمام دستان تو عسلی است و من دوست ندارم با انگشتان چسبناک به من دست بزنی.
در این زمان بهتر است شما به کودک کمک کنید تا راه حلی پیدا کند که با خواسته ی شما منطبق باشد مثلا بگویید: دستهایت رو بشور بعد می توانی مرا بغل کنی و ببوسی.
3- به آنها گوش دهید
وقتی کودک از شما می خواهد که لمسش نکنی یا از این کار دست بردارید ، دست بردارید!
اگر شما لباسی به تن دارید که لک غذایی روی آن است و یا بوی نا خوشایندی می دهید که کودک را فراری می دهد و یا کودکتان حال و حوصله ندارد که شما او را در آغوش بگیرید و ببوسید و این کار او را ناراحت می کند به سرعت از انجام کاری که کودک نمی خواهد، دست بردارید.
خوب است در این لحظه به او بگویید: متوجه ام که الان دوست نداری بغلت کنم…برای مثال می توانید بگویید : ای وای لباسم کثیف شده …می رم عوضش می کنم و یا هر وقت دوست داشتی بیا بغلت کنم.
بسیاری از کودکان این پیام را دریافت می کنند که اگر کسی به آنها صدمه زد، صحبتی نکنند.
4- در مقابل دوستان و خانواده، طرفدار کودک باشید
کودکان نمی توانند حرف بزنند و امنیت خود را حفظ کنند. این وظیفه والدین است که از آنها حمایت کنند.
با دوستان و خانواده در مورد قوانین رضایت داشتن کودک صحبت کنید. این کار سختی است.
اما شما مجبورید برای حفظ حقوق کودکتان به مادربزرگ و پدربزرگ و همه ی کسانی که کودک شما را دوست دارند ضمن تشکر از محبتشان،بگویید که اول باید از او اجازه بگیرند.
قبل از آن که لپ های نرم کودکتان را بکشند و او را در بغلشان بفشارند. و اگر کودکتان توان صحبت کردن ندارد، از زبان او بخواهید که این کار را انجام ندهند .
می دانم سخت است ولی غیر ممکن نیست!
5- چگونه با غریبه ها برخورد کنیم
پس از اینکه به دوستان و خانواده متذکر شدید که بدون اجازه ی کودک نباید او را لمس کنند یا ببوسند، قطعا رفتارتان با غریبه ها یی که قصد بوسیدن کودکتان را دارند راحت تر خواهد بود.
برای همه ی ما پیش آمده که نوزاد با مزه ای را دیده ایم و با تمام وجود دوست داشتیم که لپ هایش را ببوسیم و او را محکم بغل کنیم؟ این یک حس عمومی است و متاسفانه برخی از افراد، این خواسته خود را کاملا خود خواهانه و بدون توجه به رضایت کودک و یا والدینش اجرایی می کنند.
حال اگر ما این کار را انجام دهیم و یا اجازه دهیم غریبه ای این کار را بدون رضایت فرزندمان انجام دهد، پیامی که به کودک می دهیم این است که همه می توانند هر وقت که دوست داشتند او را بوسیده و بغل کنند.
اگر شخصی به کودک نوپای شما نزدیک شد که با او رودربایستی داشتید مثلا می توانید بگویید: این کوچولو ی ما الان فقط دوست داره مو بکشه و هر کس بغلش کنه اذیتش می کنه، شما براتون مشکلی نداره موهاتون کشیده بشه؟
شما با این جمله ساده می توانید به آنها بفهمانید که کودکتان حق پاسخگویی دارد.
شما با این روش های ساده نه تنها امنیت روانی و جسمی برای کودک خودتان فراهم می کنید بلکه با ترویج آن در جامعه احترام گذاشتن به کودکان و محافظت از آنها را فرهنگ سازی می کنید
6- بهداشت و سلامت کودک را چه کنیم؟
شاید برای شما این سئوال پیش آمده باشد که اگر کودک اجازه نداد دست به پوشکش بزنیم ممکن است سلامت و بهداشتش به خطر بیوفتد ! در این زمان چه باید بکنیم؟
می دانم برای من هم پیش آمده است. من دو سال با پوشک پر از مواد سمی، باسن قرمز و کلمات نه کودکم مبارزه کردم.
اما در این نوع آموزش باید یادمان باشد دچار خطا نشویم؛ پوشک ها احتیاج به تعویض دارند، واکسن ها باید تزریق شوند،دندان ها باید مسواک زده شوند و دکترها و دندانپزشک ها باید به بدن و دهان کودک ما دسترسی داشته و دست بزنند.
این همان جایی است که تماس های ضروری به کودک شروع می شود و اگر آموزش صحیح به کودک نداده باشیم به دردسر خواهیم افتاد و نه گفتن های کودک برای خودش و ما دردسر آفرین می شود.
در چنین مواقعی که کودک مدام نه می گوید باید با مهربانی به او بگوییم: می دانم نمی خواهی پوشک ات را الان عوض کنم چون خودت به من گفتی و این را از من خواستی، ولی من نگرانم اگر پوشک تو را تعویض نکنم پای تو بسوزد و تو ناراحت شوی.
وقتی به دکتر و دندانپزشک مراجعه می کنید به شکلی کودک را راضی کنید. امیدوارم دکتر دندانپزشک فرزندتان زبان کودکان را بداند. در این مواقع یک دکتر کار بلد به کودک می گوید: ” می خواهم ببینم دندان های تو چطور بزرگ شدند. می توانم دهانت را نگاهی بیندازم؟”
آیا کودک خردسال حرف های ما را می فهمد؟
خوشبختانه وقتی شما با کودک صحبت می کنید که چه اتفاقی در حال جریان است و از طریق احساس آنها وارد گفتگو می شوید. آنها به حرف های شما گوش کرده و آن را متوجه می شوند و اغلب قبول می کنند.
لازم نیست درباره چرایی و مهم بودن چکاپ دندان و دلایل منطقی عوض شدن پوشک و دیگر موارد برای کودک خود سخنرانی کنید. همین که او بداند شما برای احساساتش اهمیت قایل می شوید و برای امنیت او نگران هستید و از او مراقبت می کنید، این کوچولوی عاطفی حرف های شما را می فهمد و با شما همراه می شود.
یادمان باشد کودکان هم حق دارند که دوست نداشته باشند بوسیده شده و بدنشان بدون خواست آنها لمس و فشرده شود. و بزرگسالان اجازه ندارند هر زمان که اراده کردند وارد حریم خصوصی آنها شده و حتی ازسر محبت، باعث اذیت و ناراحتی آنها شوند.
با رعایت این نکات ساده، نه تنها امنیت فرزندمان در دوران کودکی را تامین می کنیم، بلکه بستری برای امنیت جسمی و روانی او در بزرگسالی نیز، فراهم خواهیم کرد.
مراقب کودکی کودکمان باشیم
نویسنده : پیکی مک کی
مترجم : ندا سائقی
ویرایش و باز نویسی متن : فریبا اباذری
